Son dönemde yoğun yapılaşmanın verdiği rahatsızlıklardan dolayı, bazı bölgelerde, koşulların elverdiği ölçüde yatay mimari ile yapılan bahçeli ev konseptine talepleri arttırdı. Artan bu talep villa şeklinde yapılarda görselliği de ön plana çıkarınca eğimli çatı talepleri tekrar gündeme geldi ve shingle bu dönemde yine ön plana çıkmaya başladı.

Peki shingle nedir ve doğru uygulama nasıl yapılır? ‘’Asfalt kiremit’’ diye tanımlayabileceğimiz Shingle, tüm bitümlü örtülerde olduğu gibi uygun bir taşıyıcının bitümle emdirilmesi ile oluşan, üst yüzeyi çeşitli renklerde ve dokularda reflektif mineral kaplı, çeşitli modellerde kesilmiş dekoratif ve fonksiyonel çatı kaplamasıdır. Shıngle çok hassas bir malzemedir. Yanlış uygulandığında kalkma, uçma, kalkan yerlerden su alma, mahya detayından su alma gibi çok ciddi sorunlara neden olur. Genellikle de gezilemeyen eğimli çatılarda uygulandığından olumsuz geri dönüşlerde çözüm oldukça zor olur.

Kısaca bu yazıda sizlere shingle ve shingle uygulanacak çatı nasıl olmalıdır onu anlatmaya çalışacağım.

• Yatay mimaride ön plana çıkan eğimli çatı nedir?

• Kullanıma göre çatı Çeşitleri nelerdir?

• Eğimli çatıda shingle uygulaması nasıldır?

a) Çatılar eğimine göre 3’e ayrılır. Bunlar;

• Az Eğimli çatılar: eğimleri %0-%25 olan çatılara az eğimli çatılar denir.
• Çok Eğimli çatılar: eğimleri %25’in üzerinde olan çatılardır. Sızdırmazlık esaslı çatılarda kullanılan örtü malzemeleri hiçbir noktasından suyun alt tarafa mutlak olarak geçmeyeceği şeklinde MEMBRAN su yalıtımından yapılır.
• Değişken eğimli çatılar: bu tür çatılarda eğim değişkendir. Kubbe tonoz gibi çatılar bu gruba girer.
  
  b) Kullanımına göre gezilemeyen eğimli çatılarda yalıtım büyük önem taşır. Gezilemeyen eğimli çatılarda çatı 2 gruba ayrılır. Sıcak ve soğuk çatı.

Sıcak ve soğuk çatı arasındaki temel farklılıklar;

• Soğuk çatıda taşıyıcı döşeme (tavan) ile çatı örtüsü arasında hava yastığı vardır.
• Soğuk çatıda iç hacimden gelen su buharı döşemeyi he hava yastığını geçerek dış havaya çıkabilir. Sıcak çatıda ise mutlaka havalandırmaya ihtiyaç vardır.

İki tür çatıda da sızdırmazlık tamamen yapılmalıdır. 

c) Eğimli çatıda shingle uygulaması:

Kontraplak, beton plaka, ahşap, osb üzerine membran yapılır. Çatı eğiminin %5’in altında olmaması koşulu ile su yalıtım membranına şaloma alevi ile ısıtıp alt kısmı bir önceki levhanın üzerine gelecek şekilde binili olarak yapıştırma sureti ile yapılır.

Shingle levhanın membran dışındaki yüzeylere tespiti her şhingle levhası için 4 adet geniş başlı galvanizli çivi ile yapılır. Eğim 60 derece üstüne çıktığı anda çivi sayısı 8 olmalıdır.

Mahya kullanımı için standart shingle levhası enine dik modüllere ayrılarak kesilip rüzgar yönünde çevrilerek uygulanır.

Çatı dereleri için uygulama membran üzerine şalumo alevi ile ısıtılarak yapılır. Çatı deresini oluşturan düzlemlerden birine uygulanan shingle levha diğer düzleme en az 25 cm uzatılmalıdır. Çatı deresi ekseninin 40 cm sağına ve soluna çivileme yapılmalıdır.

Eğimli çatıda shingle uygulamasında en önemli sorun mahya birleşimlerinde yaşanır. Bu konu ile alakalı uygulama detayına aşağıda ulaşabilirsiniz.

YANGIN YÖNETMELİĞİ VE SHINGLE KULLANIMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER:

Çatı kaplama malzemesi olarak doğrudan mineral kaplı su yalıtım örtüleri kullanılan çatılarda bitirme malzemesi olarak kullanılan örtü tipi su yalıtım malzemesinin mutlaka B_ROOF belgesine sahip olması gerekmektedir. Ayrıca tüm detaylar Su Yalıtımı Projelendirme Kuralları (TS 11758-2) Uygulama kural standartlarına uygun oluşturulmalıdır.

2009 yılında revize edilen Yangın Yönetmeliği’nin çatılar ile ilgili maddesinin açıklanması, madde içinde geçen tanımların (B_ROOF yanmaz malzeme, zor alevlenen malzeme) ve TS EN 135051-1 Standardında tanımlanan yangın sınıflarının açıklanması, bu bilgilere bağlı olarak çatıların bitümlü ve sentetik örtüler kullanılarak su yalıtımı detaylandırılmasını içermektedir.

• BİNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK (Resmi Gazete 9/12/2007 No: 26735) çatılarda kullanılacak malzemeleri ile ilgili yeni kurallar getirmiştir.

• MADDE 28- MADDESİ UYARINCA Çatılarda KULLANILACAK BİTÜM ESASLI MALZEMELER B_ROOF BELGELİ OLMALIDIR. Buna göre çatılarda kaplama ve altında yer alan malzemelerin TS EN 13501-1 Standardına göre test edilip B_ROOF olduğu bağımsız akredite bir laboratuvar tarafından kanıtlanmalıdır.

• Çatı eğiminin %5’den büyük ve yapının don bölgeleri dışında olması halinde, tek katlı 4 mm kalınlığında polyester keçe taşıyıcılı su yalıtımı uygulanabilir.

• Bitişik nizam yapılarda yangının komşu binalara sıçraması ile yangın yayılımının artmaması için yangın yönetmeliğine göre bitişik nizam yapılarda gezilmeyen teras çatılarda bitirme malzemesi olarak minimum 50 mm kalınlıkta ya da ≥ 80 kg / m2 kütlede gevşek serimli (agrega tane çapı 4-32 mm) çakıl kullanılması yeterlidir. Son kat olarak arduazlı membran kullanılacak ise Yangın Yönetmeliğine uygun belgeler BROOF, Es2d2…. vb. belgeler aranmalıdır.

Nevzat Goloğlu
İnşaat Mühendisi 
Satış Müdürü 
UKS Yapı |İzotüm Yalıtım Maddeleri San.Tic.Ltd.Şti