Piyasada ticari adı proof olan çift yüzü polietilen kaplı bazı membranlar ve bir yüzü kumlu diğer yüzü polietilen film kaplı viyadük membranları,proof membranlarla sıklıkla karıştırılmaktadır.

Geleneksel membranların proof membran olmadığı kolaylıkla anlaşılabilir ve yüzeylerindeki film katmanı nedeniyle, beton ile membran arasında yapışma sağlanamaz. Viyadük membranları her iki yüzeyi polietilen film kaplı olarak kullanılabilmesine rağmen, ülkemizde üst yüzeyi kumlu olan tipleri de üretilmektedir. Görüntü olarak proof membranın ve viyadük membranının üst yüzeyinin kumlu olması yanıltıcı olmakta ve bu membranları birbirinden ayırmayı zorlaştırmaktadır.

Proof membran ve viyadük membranı arasındaki en bariz fark, proof membranın SBS’li viyadük membranının APP’li olmasıdır.

Piyasada proof membranların üst yüzeyinde bulunan kumun yapışmayı sağladığı gibi yanlış bir algı var. Oysa ki proof membranların taze betona yapışmasını sağlayan kum değil, kendinden yapışkanlı modifiye bitümdür.

Laboratuvar test sonuçlarına göre proof membranın üst yüzeyindeki kum, modifiye bitümün yapışma performansını sadece %10 oranında arttırmaktadır.

Proof membran ve viyadük membranı arasındaki diğer önemli fark ağırlıktır. Viyadük membranlarının kalsit oranları Proof membranlara göre oldukça yüksek olup kendinden yapışma özellikleri yoktur.

Proof membranlar ise, karışımlarına katılan özel termoplastiklerle kendinden yapışkanlıkları arttırılmış özel bir formülasyona sahip olup kalsit oranları oldukça düşüktür.

PROOF SU YALITIM MEMBRANI NEDİR?

SBS ile modifiye edilmiş bitüm, özel polimerler ve yüksek mukavemetli polyester taşıyıcı ile imal edilen, temel ve tek yüz kalıp perde su yalıtım uygulamalarında tek kat olarak güvenle kullanılabilen, özel kum taneciklerinin altındaki yüzeyinin kendinden yapışkanlık özelliği sayesinde yeni dökülen yapısal betona hidratasyon ısısı ile yüksek bir mukavemetle yapışan ve sürekli bir bütünlük ve kalıcı adezyona sahip en gelişmiş su yalıtım membranıdır.

Yatay uygulamalar için, şalümo ile eritmeli, düşey uygulamalar için, tamamı soyulabilen filmli olarak üretilirler. Yatayda genellikle 4,5mm kalınlıkta (Şekil 1), düşeyde ise genellikle 3,5mm kalınlıkta (Şekil 2) kullanılmaktadırlar.

Şekil 1: Temel altında kullanılan proof membran. Şekil 2: B.A. Perdede kullanılan proof membran.

PROOF SU YALITIM MEMBRANLARININ AVANTAJLARI NELERDİR?

• Tek kat olarak uygulanır. Uygulamada sadece ek yerleri 10cm üst üste bindirilerek şalümo ile eritilerek yapıştırılır (ASTM D5385 Yanal Su Geçişi Dayanım Testi).
• Yapısal betona hidratasyon ısısı ile mükemmel bir şekilde yapışarak tam bir adezyon sağlar.

Betonun iç kısımlarında sıcaklık 80°C'ye ulaşırken, ortam ve farklılıklar bazen 40-50°C'yi aşmaktadır. Artan ısı ile betonun hacmi küçülür ve çatlamalar meydana gelir. Proof membran, kendi kendini tamir edemeyeceği boyuttaki delinmelerde yanal su gezinmelerine izin vermez. Beton su geçirmez ancak delinmenin olduğu yerde betonda çatlak varsa su sızıntısı olur ve bu nokta bina içinde kolaylıkla tespit edilerek, yüksek enjeksiyon maliyetleri gerektirmeden onarılabilir (EN ISO 22631 Taze Dökülen Betona Yapışma testi). Diğer bitüm esaslı membranların hiçbirinin taze betona kendinden yapışma özelliği yoktur.

Şekil 3: Proof membranda delinme detayı.

• Temel altında ve kör kalıp perdelerde pozitif yönden yalıtım yapılmasını sağlar. Kör kalıp üzerine veya kör kalıp üzerine uygulanan drenaj levhasının düz yüzeyine kendinden yapışkanlık özelliği sayesinde yapıştırılır. Oturmalarda yapısal betonla birlikte hareket eder (Şekil 4).

Şekil 4: Proof membran temel detayı.

• Binanın oturması halinde proof membranın membranın yırtılma riski yoktur. Proof membran temel altında ve betonarme perdede yapısal betona yapıştığı için, binanın oturması halinde bina ile birlikte hareket eder ve yırtılmaz.
• Uygulama süresi geleneksel membranlara göre çok kısadır. Yatayda sadece ek yerlerinin yapıştırılması, düşeyde de kendinden yapışkanlı tipinin kullanılması sayesinde uygulama süresi çok kısalır.
• Üzerinde yürünebilir, donatı yerleştirilebilir ve beton dökülebilir. Normal membranlara göre mukavemeti daha yüksek olduğu için, beton dökümü sırasında büzüşmez ve toplanma yapmaz.
• Koruyucu keçe ve/veya koruma betonu gerektirmez. İç yapısındaki özel keçe sayesinde, yırtılma ve delinmelere karşı üstün direnç gösterir. Noktasal delinmelerde kendi kendini tamir etme özelliğine sahiptir.
• Koruyucu keçe maliyetinden tasarruf edilir. Koruyucu keçenin malzeme ve uygulama işçiliği maliyetinden tasarruf edilir. Ayrıca su yalıtımı uygulaması keçe serilmesi süresi kadar kısalır.
• Nemli grobeton yüzeylerine uygulanabilir. Grobeton yüzeyine yapıştırılmadığı için, yüzeyin nemli olmasında sakınca yoktur. Ancak yüzeyde kesinlikle su birikintileri olmamalıdır.
• Hidrostatik basınç dayanımı yüksektir. Proof membranlar yapısal betona yapışma sonrasında 6,89 (100Psİ) su basıncına dayanıklıdır (ASTM D5385 Hidrostatik Basınç Dayanım Testi).
• Proof membranın yüzeyi kolaylıkla temizlenebilir. Donatı yerleştirilmeden önce proof membranın üzeri, fırça veya basınçlı hava ile temizlenmelidir.
• Donatıda kullanılan paspayı veya paspayı amacı ile kullanılan mermer parçaları, su sızdırmazlığı etkilemez. Paspayı olarak kullanılan malzeme su sızdırmadığı için su yalıtımının bütünlüğü korunur.
• Deniz suyundan etkilenmez. TSEN 13969, EK:1’e göre belirlenen konsantrasyondaki ve ısıdaki asit, baz ve tuzlardan etkilenmez.
• Zemindeki oturmalardan etkilenmez. Yapısal betona yapıştığı için oturmalarda yapısal betonla birlikte hareket eder.
• Yapının kullanım ömrü boyunca performansını sürdürür. Prof membran toprak altında radyasyon etkisinde olmadığı için yapısal özelliklerini korur.
• Daha az hafriyat yapılmasını sağlar. Koruma betonu gerektirmediğinden, koruma betonu kalınlığı kadar daha az hafriyat yapılır.
• Grobeton yüzeyine astar sürülmesine gerek yoktur. Astar malzeme ve uygulama maliyetinden tasarruf edilir.
• Uygulama kesintisiz olarak devam edebilir. Astar kullanılan uygulamalarda, iklim şartlarına bağlı olarak astarın kuruması için en az 1 gün beklenmesi gerekir. Proof membran uygulamalarında, uygulamanın devamı için hem astarın uygulanma, hem de kuruma süresinin beklenmesi gerekmez.
• Aynı kalınlıktaki benzer tipteki membranlara göre daha hafiftir. Proof membranlar, karışımlarına katılan özel termoplastiklerle kendinden yapışkanlıkları arttırılmış özel bir formülasyona sahip olup kalsit oranları oldukça düşüktür. Örneğin, 4mm kalınlıkta viyadük tipi membran birim ağırlığı 5,4 kg/m2 gelirken, aynı kalınlıkta proof tipi bir membranın ağırlığı 4,2kg m2 gelmektedir. Bu da 8 m uzunluğundaki bir membran rulosunda yaklaşık olarak 10 kg’lık bir fark oluşturmaktadır. 
• Sıcak – Soğuk faz geçişlerinden etkilenmez. Soğukta bükülme değeri -20°C olduğu için kesinlikle çatlamaz.

Bitüm esaslı proof membranlarla tek kat temel su yalıtımı yapılması maliyeti, bitüm esaslı geleneksel su yalıtım membranları ile çift kat su yapılması maliyetinden, yukarıda saydığımız avantajlara bağlı olarak uygulaması daha ucuz ve hızlıdır.

Üst Yüzeyi Kumlu Olan Ve Üzerinde Proof Yazan Her Membran Proof Membran Değildir!

Dr. Atila Gürses /Teknik Danışman / Onduline Avrasya A.Ş.