Günümüz şehir yaşamı ve inşaat sektörünün gereklerine baktığımızda birçok projede, yüklenicilerin, arsanın her birim alan kullanımını maksimum seviyelere yönelttiğini söyleyebiliriz. Arazi değerlerinin yüksek oluşu, zorunlu otopark kullanımı, bitişik nizam yapma zorunluğu, Müteahhitleri inşaatın yapılacağı alanın tamamını kullanmaya, mimarı tasarım yapanları da bu alanları en efektif şekilde kullanmaya zorlamaktadır.

Bazen bu ihtiyaçlar neticesinde, bazen arazi yapısının gereği, bazen de yapının tasarımsal gereklilikleri nedeniyle, geri dolgu yapılamayan, tek yüz perde dediğimiz sistemlerle karşılaşabiliyoruz. Son dönemde sıkça karşılaşılan bu tip yapılar nedeniyle, bu yapı tipine uygun, doğru bir yalıtım sistemi tasarlama ihtiyacı da doğmuştur.

Bu ihtiyaçlar doğrultusunda üretici firmalarda, yeni su yalıtım sistemleri üzerinde çalışarak yeni ürünler gelişmiştir. Tüm bu gereklilikler karşısında, mevcut konvansiyonel sistemlere alternatif olarak, doğabilecek hataları minimize eden, sistemi daha güvenli tarafta tutan, yenilikçi bir bakış açısı ile Proof Sistem, ürün gamlarındaki yerini almış ve her geçen gün pazar payını artırarak, daha fazla projede tercih edilir hale gelmiştir.

Elbette her yeni sistem, bazı eski anlayışların değişmesi, kendi sistemi içinde doğru ürünle doğru uygulama esasını da getirmektedir. Bu makalede değineceğimiz konu da tek yüz perde sistemlerinde, pozitif yönden uygulama imkanı veren Proof Sistem membranların, imalata hazırlık sürecinde karşılaşılabilecek yüzey tiplerine uygun hazırlığın nasıl olması gerektiği ile ilgilidir.

Öncelikle tek yüz perde imalatı yapılacaksa, bina oturum sınırlarında, tek yüz perdenin bina dış tarafında nasıl bir yapıyla karşılaşacağımız, nasıl bir sistem tasarlanacağıyla ilgili bizlere yol gösterici olacaktır. Karşılaşabilecek sistemler genel olarak fore kazıklı iksa, mini kazık, diyafram perde, kuyu temel, toprak ya da shotcrete yapılmış betonarme yüzeyli taşıma gücü olmayan arka yüzeyler olarak ortaya çıkmaktadır.

İksa Tipi Yüzeyler

Bu tip yüzeyler genel olarak derin ve geniş taban alanlı temel projelerinde karşılaştığımız sistemlerdir. Burada Proof sistemin uygulanacağı yüzeyin ön hazırlığında dikkat çekilecek iki husus yer almaktadır. Birincisi, kuşak kirişleri arasının nasıl doldurulacağı, ikincisi ise ankraj başlarının yalıtıma zarar vermeden nasıl bertaraf edileceğidir.

İlk hususta, iksa yüzeyinde yatay yönde oluşturulmuş kuşak kirişleri arasında proof sistemin imal edilebileceği, düzgün ve yalıtıma zarar vermeyecek bir sistem tasarlamak gerekliliğidir. Bu sistem hem tek yüz perde betonu döküldüğünde, hem beton kütle basıncı ile birlikte oluşan yanal yüklemeyi karşılayacak kadar mukavim, hem de yüzey anlamında proof membranın yapım ve servis ömrü boyunca zarar verme ihtimali olmayacak şekilde düzgün tasarlanmasını gerektirmektedir.

Kuşak kirişleri arasına tuğla ya da biriket örerek, bi anlamda kirişler arasında geçici bir perde yüzeyi oluşturulmalıdır. Burada hat boyunca örülen tuğla/biriket duvar, ara ara kolon görevi görecek şekilde ‘’kılıcına’’ yerleştirilmelidir. Eğer örülen duvar ile fore kazık yüzeyi arasındaki mesafe fazla ise bu kısımda tuğla duvarın arkası mıcır ya da benzeri bir şekilde doldurup desteklenmelidir. Tek yüz perde beton dökümü esnasında olası bir kalıp patlama riskinin de bu sayede önüne geçilmiş olacaktır.

Ankraj başlığının kapatılması

Gerek diyafram duvarlarda gerekse kuşak kirişli iksa imalatlarında, karşımıza çıkan zemin ankraj çubuk başlıkları yalıtımın yapılacağı yüzeyin sağlıklı kalabilmesi açısından oldukça önemlidir. Bu kısımlarda zaman zaman uygulamacılar farklı çözümler üretseler de, eğer ankraj başını geride bırakan, farklı, ikinci bir ön yüzey oluşturmuyorsanız, proof sistem ürünlerini ankraj başlarından zarar görmeyecek şekilde imal etmeniz gerekmektedir. Bunun için de ankraj başlıklarının üzerini hat boyunca takip eden, galvanizden imal edilmiş, mekanik olarak sabitlenebilen, proof imalatına uygun açıya sahip bir kapak yapılmalıdır. Bu galvaniz bükümlü sac kaplama, ankraj başlığını örtecek yarı çapta, beton kütle ağırlığı karşısında bükülmeyecek kesit kalınlığına sahip olmalı ve proof membranın imalat prosedürüne engel olmayacak, risk noktası oluşturmayacak forma sahip olmalıdır.

Tek yüz perde yüzeyi arkasında ahşap ya da çelik karkas ile ön perde oluşturma

Bu tip bir imalata genel olarak kuşak kirişi olmayan ya da olsa dahi oluşturulacak ön perdeden dolayı kaybedilecek arsa alanının göz ardı edilebildiği yerlerde karşılaşabiliriz.

Çeşitli gerekçelerle imal edilmesi gereken bu tip yüzeylerde dikkat edilecek en önemli husus, çelik ya da ahşap profillerle oluşturulan bu karkasın, sonradan ana bina taşıyıcı perdesi olarak dökülecek olan tek yüz perdenin, özellikle beton dökümü esnasında yaşanacak olan yanal kütle basıncı karşılayabilecek nitelikte olmasıdır. Ana iskeletin oluşturulması esnasında kullanılacak profil seçimi, profiller arası destek mesafesi gibi hususlar, statik hesaplamalar sonucunda elde edilmelidir. Bu kısımda yüzey kaplaması olarak OSB, Kontraplak ya da betopan tercih edilebilir. Tercih edilen bu yüzey kaplaması ürünlerinin kalınlıkları da yine dökülecek olan tek yüz perdenin oluşturacağı baskıya ve atılacak ara destek profillerinin mesafesine göre tayin edilmelidir. Gereken durumlarda bu perdelerin arka kısımlarına destek maksatlı mıcır vb. malzeme ile dolgu yapılabilir.

Perde yapısına uygun oluşturulan yalıtım yüzeyi sonrasında, proof imalatından önce sırasıyla xps ve drenaj levhası imalatları bulunmaktadır. XPS imalatının su yalıtımı açısından bir zaruriyeti bulunmamakla birlikte yüklenici tercihine göre kullanımı opsiyoneldir. Xps imalatı sonrasında ise proje kazı derinliğine uygun olarak seçilmiş drenaj levhası imalatı yapılmalıdır. Drenaj levhası imalatında levhalar proof membran imalat kotu boyunca, birbirleri üzerine 20-25 cm bindirilerek ve mekanik sabitleme ile yüzeye tutturulmalıdır. Proof uygulaması yapılırken, şaloma kullanımı sırasında, drenaj levhalarının yanarak deforme olma riskine karşı ek yeri yapıştırma aşamasında gerekli hassasiyetin gösterilmesi ve tedbirlerin alınması gerekmektedir.

Sağlıklı bir tek yüz proof perde imalatında, önceden belirlenen kat yüksekliği ve bırakılan filiz boy yüksekliğine göre imalat üst kotu belirlenmeli. İmalat filiz boyunun da 50-70 cm üzerinden başlanarak aşağı doğru devam etmelidir. Burada bırakılan fazla kısım, bir üst kata çıkıldığında devam eden proof membranın sağlıklı bir şekilde ek yeri birleşim imalatı yapılmasına, dolayısıyla yalıtım bütünlüğünü riske atmadan devam etmemizi sağlayacaktır. Devam eden derin kazılı, tek yüz proof perde imalatlarında, 3,00 mm - 3,5mm arka yüzü sökülebilir film kaplı simproof membranlar tercih edilmektedir. Arka yüz yapışkan filmi, perde betonu dökülene kadar geçen sürede, geçici bir tutunma sağlamak maksadıyla tercih edilmektedir.

Bu ürünlerin yüzeyde askıda durabilmesi için, yalıtım üst kotundan geçici mekanik bir tespit ile sabitlenmesi gerekmektedir. Kat yüksekliğinin 4 metrenin üzerinde olduğu ya da ciddi bir rüzgara maruz kalan saha şartlarında çalışılıyor ise üst kottan yaptığımız geçici sabitlemeleri, kat yüksekliği boyunca ara ara sabitleme noktaları oluşturarak devam ettirebiliriz.

Genel olarak bakacak olursak, su yalıtım imalatları aslında oluşturulacak arka yüzeyden, drenaj sistemine ve çevre suyu tahliye kanallarına kadar yalıtımı bir bütün olarak ele almamız gerektiğini göstermektedir. Suya, doğru yön vermek, suyu drenaj sistemine yönlendirerek, yapımızdan uzaklaştırmak yalıtım elamanlarının asıl görevidir.

Sadece yalıtım aşamasına gelindiğinde değil, daha öncesinde yapılacak planlamaların da kritik öneme sahip olduğunu ve su yalıtımıyla ilgili karar vericilerin, bu aşamalarda da planlamanın içinde olması gerektiğini söyleyebiliriz.

Temel ya da perde fark etmeksizin, yalıtım yüzeyinin tasarlanması, imal edilmesi, doğru drenaj planı hazırlanması, en az doğru ürün seçmek ya da sağlıklı bir imalat yapmak kadar kritik öneme sahiptir.

‘’Korozyon’’ gibi yapı dayanımını doğrudan etkileyen durumlara karşı, yapılarımızın servis ömrünü uzatmak, yaşam alanı konforunu korumak ve sürdürülebilir kılmak, su yalıtımının öncelikli amaçlarından biridir. Bu sebeple, tercih edilen proof ürünlerin; ‘’proof tanımına uygun’’ gerekli teknik değerlere sahip, akredite kuruluşlarca bağımsız olarak test edilmiş ve onaylanmış olması, doğru, kaliteli ürünü bulmak adına büyük önem taşımaktadır.

A.Uğur Ermiş | Proje Satış Yöneticisi

BALCIOĞLU GRUP STANDART İZOLASYON