BİTÜMLÜ SU YALITIM ÖRTÜLERİNDE CE / TSE BELGELENDİRME VE TS 11758-1 STANDARDI

“TS 11758-1 POLİMER BİTÜMLÜ ÖRTÜLER- SU YALITIMI İÇİN- ERİTME KAYNAĞIYLA BİRLEŞTİRİLEREK KULLANILAN – BÖLÜM 1: ÖZELLİKLER” Standardı, 1995 yılında yayımlanmış olan TS 11758 Standardının revizyonudur. 2002 yılında, TSE tarafında kabul edilerek zorunlu standard olarak yayımlanan bir ürün standardıdır.

TS 11758-1 2002 yılında ilk yayımlandığında kapsamı, “çatı, temel, köprü, viyadük, büyük sanat yapıları, tüneller, yapay göletler, su kanalları, atık depolama sahaları, arıtma tesisleri ve yüzme havuzu gibi yerlerde kullanılan …… su yalıtım örtülerini kapsar.” şeklindeydi.

Sonrasında Avrupa Birliği bünyesinde harmonize (uyumlaştırılmış) standartlar yayımlanmaya başlanmış ve Türkiye’nin Avrupa Birliği uyum süreci kapsamında bu çıkan standardlar TSE tarafından tercüme edilerek Türk standardı olarak kabul edilme sürecine girilmiştir.

Bu doğrultuda:

Temeller için “TS EN 13969 Su yalıtımı için esnek levhalar - Bodrum katlarda depolama amaçlı kullanılan levhalar dahil bitümlü rutubet yalıtım levhaları - Tanımlamalar ve özellikler” standardı 2005 yılında

Çatılar için “TS EN 13707 Su yalıtımı için esnek levhalar - Çatılarda su yalıtımında kullanılan takviyeli bitümlü levhalar - Tanımlamalar ve özellikler” standardı 2007 yılında

Köprü ve Viyadükler için “TS EN 14695 Esnek levhalar - Su yalıtımı için - Beton köprü tabliyeleri ve trafiğe açık diğer beton alanlar için takviyeli bitüm levhalar - Tarifler ve özellikler” standardı 2010 yılında;

kabul edilerek yayımlandığından TS 11758-1 standardının kapsamının değiştirilmesi zorunluluğu doğmuş ve yapılan revizyonla kapsamdan “çatı, temel, köprü, viyadük” ibareleri çıkarılmıştır.

( BKNZ: ÖZET NOTLAR )

Bu ibarelerin kapsamdan çıkartılması sonucunda TALEP EDEN ÜRETİCİLERKENDİ İNSİYATİFLERİ ile, yukarıda bahsi geçen ilgili TS EN standardları kapsamında ürünlerinin kullanım yerlerine göre yeni TSE belgeleri almak durumunda kalmışlardır.

Burada TALEP EDEN ÜRETİCİLERİNKENDİ İNSİYATİFLERİ ile TSE belge başvurusunda bulundukları durumunun altını çizmek ve vurgulamamız gerekmektedir. Çünkü Avrupa Birliği uyum sürecinde Türk Hükümeti Avrupa Birliği’nin Yapı Malzemeleri Direktifi’ne parallel olarak 2006 yılında “Yapı Malzemeleri Yönetmeliği”ni yayımlayarak CE (Conformity European – AB uyumluluk) işaretlemesini zorunlu hale getirmiş ve TSE belgesi zorunluluğunu kaldırmıştır. Yönetmeliğin bu konuya açıklık getiren 10. Maddesi (Özellikle paragraf 3 ve 5) aşağıdaki gibidir;

“MADDE 10 – (1) (Değişik:RG-29/4/2022-31824) CE işaretlemesine ilişkin olarak 26/5/2021 tarihli ve 4021 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan “CE” İşareti Yönetmeliği hükümleri yapı malzemeleri hakkında da uygulanır.

(2) Yapı malzemesine CE işaretlemesi konulabilmesi için 6 ncı ve 8 inci maddelere göre performans beyanı düzenlenmesi zorunludur; imalatçı tarafından performans beyanı düzenlenmemiş ise yapı malzemesine CE işareti konulamaz. İmalâtçı, CE işaretini iliştirmekle veya iliştirilmesini sağlamakla yapı malzemesinin beyan edilen performansına ve aynı zamanda bu Yönetmelikte ve işaretlemeye ilişkin Avrupa Birliği mevzuatını uyumlaştıran ulusal mevzuata uygunluğunun sorumluluğunu üstlenmiş olur. CE işareti iliştirilmesine ilişkin usul ve esaslar ile ulusal mevzuata derç edilen ilgili diğer Avrupa Birliği mevzuatı, bu fıkrada belirtilen şartlara aykırı olmamak kaydı ile uygulanır.

(3) CE işareti, hakkında bir uyumlaştırılmış standart veya hazırlanmış Avrupa Teknik Değerlendirmesi bulunan tüm yapı malzemelerinin, ilgili uyumlaştırılmış standart veya Avrupa Teknik Değerlendirmesi kapsamındaki temel karakteristiklere ilişkin olarak beyan edilen performansına uygun olduğunu teyit eden tek işaretlemedir. Ulusal düzenlemelerde uyumlaştırılmış standart kapsamındaki bir yapı malzemesinin ilgili temel karakteristiklerine ilişkin performansının uygunluğunun teyidi ve işaretlemesi için CE işareti dışında bir referans verilemez veya CE işaretinin aranmayacağına dair herhangi bir hüküm getirilemez.

(4) CE işareti taşıyan bir yapı malzemesinin, kullanım amacı için beyan edilen performans değerleri, bu kullanım amacı için istenen ulusal gerekleri karşıladığı ve mevzuata aykırılık teşkiletmediği müddetçe piyasada bulunması veya kullanılması engellenemez veya yasaklanamaz.

(5) CE işareti taşıyan herhangi bir yapı malzemesi; beyan edilen performans değerleri kullanım amacı için istenen gerekleri karşıladığı ve mevzuata aykırılık teşkiletmediği müddetçe, kamu kurum ve kuruluşlarının veya kamu iktisadî teşekküllerinin veya kamusal yetkilerle donatılmış ya da tekel konumunda faaliyette bulunan özel ya da kamu teşebbüslerinin koyduğu kurallar ve şartlar gerekçe gösterilerek kullanımı engellenemez.

(6) Yapı işlerinin tâbi olduğu gereklere dair kullanılan ulusal metotlar ve yapı malzemelerinin temel karakteristiklerine ilişkin diğer ulusal kurallar,uyumlaştırılmış standartlar ile uyumlu olur.”

Bu bilgiler ışığında Polimer Bitümlü Su Yalıtım örtüsü kullanmak, satın almak isteyen son kullanıcı, proje yetkilisi, satın alma yetkilisi yada konuyla ilgili her kimse ilk olarak ilgili ürünün CE belgesini sorgulamak durumundadır. CE belgesine sahip olunması ürünün kullanılması için tek başına yeterlidir. Daha sonra eğer gerek duyuluyorsa TSE belgesinin ve/veya başka belgelerin talep edilmesi tabi ki her zaman serbesttir. Fakat yönetmelikte de belirtildiği üzere özellikle kamu kurum ve kuruluşları ve onlar adına çalışan kurumlar bu belgelerin yokluğunu gerekçe göstererek ürünün kullanımını engelleyemez.

CE belgesi, ilgili standardlar kapsamında belge vermeye yetkili Avrupa Birliği tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlardan alınabilmektedir. Genelde 2 sayfa olarak düzenlenmekte olup ilk sayfasında belgeyi veren kuruluşun ünvanı, adresi, onaylı kuruluş nosu, belge no, belge almaya hak kazanan firmanın ünvanı, adresi, belgenin hangi standardları kapsadığı ve belgenin veriliş tarihi yer almaktadır. İkinci sayfada ise hagi ürünlerin CE kapsamıda olduğunu gösteren ürün isimleri listesi yer almaktadır. Ürün listeniz uzunsa ikiden fazla sayfaya da ihtiyaç duyulabilmektedir.

TSE belgeleri her yıl yeniden basılmakta olup üzerlerinde son geçerlilik tarihi yer almaktadır. Bu durum, TSE belgesine aşina olan ve üreticinin CE belgesini sorgulayan yetkililerde, üreticiden çoğunlukla güncel tarihli CE belgesi talebinde bulunulması şeklinde bir sonuca sebebiyet vermektedir. TSE belgesinin aksine CE belgesinin son kullanma tarihi yoktur. İlk basımdan sonra eğer ürün kapsamınızda bir değişiklik yoksa yani listeye yeni bir ürün eklemiyorsanız yada mevcut ürünü iptal etmiyorsanız, Şirket ünvanınızda, adresinizde veya ilgili standartlarda, direktiflerde revizyon yoksa belge o şekilde geçerliliğini korumaya devam eder. Polimer bitümlü örtüler 2+ kapsamında olduğu için yetkili kuruluşun çalışanları her sene düzenli olarak fabrikaya gelerek üretimi ve kalite sistemini fiilen denetlerler ve sonrasında denetim uygunluk raporu çıkarırlar. Üreticiden CE belgesi talebinde bulunan yetkili isterse bu raporu da talep ederek CE belgesinin geçerliliğini teyit edebilmektedir.

Attila CAMCIOĞLU

YALTEKS Yalıtım Malzemeleri San. Tic. A.Ş.

Teknik Müdür

ÖZET NOTLAR:

Bitümlü Örtülerle ilgili eski Standardımız TS 11758-1 Standardı 21.12.2015 tarihinde revize olarak kapsamı değiştirilmiş (eski/yeni hali aşağıda gösterilmiştir), kapsamdan temel ve çatı kelimeleri çıkarılarak sadece havuz ve tüneller için kullanılacak örtüler TS belgesi alarak kullanılabilir hale gelmiştir. ÇATI VE TEMEL Su Yalıtımında kullanılacak Bitümlü Örtüler EN 13969 ve EN 13707 Standadına uygun şekilde CE Belgesi taşımak zorundadır.

TS 11758-1 Mevcut Yeni Hali

 Kapsam :Bu standard, büyük sanat yapıları, tüneller, yapay göletler, su kanalları, atık depolama sahaları, arıtma tesisleri ve yüzme havuzu gibi yerlerde kullanılan plâstomerik ve elâstomerik polimer bitümden imal edilmiş cam tülü, polyester keçe ve cam dokuma taşıyıcılı eritme kaynağı ile birleştirilerek kullanılan su yalıtım örtülerini kapsar.

TS 11758-1 Eski Hali

Kapsam : Bu standard, çatı, temel, köprü, viyadük, büyük sanat yapıları, tüneller, yapay göletler, su kanalları, arıtma tesisleri ve yüzme havuzu gibi yerlerde kullanılan polimerik bitümlü su yalıtım örtülerini kapsar.