Büyük bir bölümü deprem tehdidi altında bulunan Türkiye'de yapı stokunun büyük bir kısmı betonarme olduğu için, temellerde ve çatılarda uygulanan su yalıtımı, yapı güvenliği açısından büyük önem taşıyor. "Çatı ve temelde su yalıtımı" denince akla gelen en önemli malzemeler arasında ise bitümlü örtüler yer alıyor. Yıllardır yapılan AR- GE çalışmaları sonucunda yeni nesil proof membranlar ve birçok uygulama tekniği sektöre kazandırıldı. BİTÜDER Yönetim Kurulu Başkanı Alper Doğruer ile bitümlü membran sanayisinin gündemindeki inovasyonu, kalite standartlarını ve BİTÜDER'in gerçekleştirdiği kalite testlerini konuştuk.

Binanın herhangi bir yerinden giren su, korozyona sebep olarak binanın statik dayanımını olumsuz etkileyerek depremlerde yıkılmasına sebep olabildiği gibi, yaşam alanlarımızda rutubet oluşumuna sebep olarak sağlığımızı tehdit ediyor. Dolayısıyla su yalıtımının hayati bir önem taşıdığını söyleyebiliriz. Gelişimin ve değişimin durmaksızın devam ettiği yapı sektöründe bitümlü su yalıtımı konusunda yeni yaklaşımlar, uygulama teknikleri ve üretim teknolojileri nelerdir?

Yağmur, kar gibi herhangi bir yoldan yapılara sızan sular ve yer altı suları, donarak veya kimyasal tepkimelere girerek donatının özelliğini yitirmesine ve korozyona, yani paslanmaya neden oluyor. Oluşan korozyon ise yapıların taşıyıcı sisteminin çürümesine ve zamanla zayıflamasına sebep oluyor. Yeni yapılmakta olan binalarda da, su yalıtımı doğru ve kaliteli malzemelerle yapılmazsa, tüm ulusal ve uluslararası standartlara uygun ürün ve uygulama kalitesine dikkat edilmezse, 10 yıl sonra donatı, başlangıçtaki taşıma kapasitesinin yaklaşık olarak yüzde 66'sını korozyon nedeniyle kaybediyor.

Bitümlü örtüler bilinen en eski, uzun yıllardır güvenilirliği kanıtlanmış, yapıda uzun yıllar performansını devam ettiren, uluslararası standartlara sahip olması nedeniyle uluslararası ticarette de talep edilen su yalıtım malzemeleridir.

Yıllardır yapılan AR-GE çalışmaları sonucunda bitümlü örtülerde yeni nesil ürün çeşitliliği ve teknolojik prosesler arttı. Proof ürünlerin geliştirilmesi ve bu ürünlerin uygulama pratikliği, ekonomik çözümler sunması, diğer malzemelere göre pek çok avantaj sağlıyor.

17 Ağustos depreminin üzerinden tam 23 yıl geçti. Depremde verdiğimiz can ve mal kayıpları su yalıtımında malzeme seçimi, uygulama ve kalite standartlarına uyulmasının taşıdığı önemi hepimize gösterdi. Bugüne geldiğimiz süreçte Türkiye inşaat sektöründe oluşan bilinci nasıl değerlendiriyorsunuz?

Depremin ülkemiz için artık asla yok sayamayacağımız bir gerçek olduğuna, son dönemde yaşadığımız üzücü yıkımlardan yapıcı dersler çıkarmanın önemine dikkat çekmek istiyoruz. Yapıları suyun zararlı etkilerinden koruyan su yalıtımının inşaat aşamasındaki maliyetinin, toplam bina maliyetinin sadece yüzde 3'ü kadar olduğunu hatırlatmak gerekli. Su Yalıtım Yönetmeliği'nin yayınlanmış olmasını çok önemsiyoruz. Geçmiş yıllarda uygulamadaki eksiklerin, yanlışların; mevzuat eksikliğinden kaynaklı zafiyetlerin yeni yapılarda olmaması için tüm mevzuatlar artık yeterli. Binalarda Su Yalıtım Yönetmeliği'nin sağlıklı bir şekilde uygulanması ve denetlenmesi ile yapılarımızın sağlıklı ve güvenli olmasını sağlayabiliriz. Fakat her alanda olduğu gibi uygulamada etkin denetimin olması son derece kritik. Bu anlamda tüm paydaşlara görevler düşüyor. Biz BİTÜDER olarak karar verici ve denetim mekanizmalarına yönelik yaptığımız seminerlerle, bu konuda bilinç artışını çok önemsiyoruz.

"Kaliteli ürün ve uygulama, sağlıklı bir su yalıtım uygulamasında başarının anahtarıdır"

Nüfusun çok büyük kısmının deprem tehdidi altında yaşadığı Türkiye'de kentsel dönüşüm yapı sektöründeki en önemli gündem konularından biri. Kentsel dönüşüm sürecinde su yalıtımının önemi ile ilgili bir değerlendirmede bulunmanızı istesek neler söylersiniz?

Kentsel dönüşüm gerekliliğinin herkese öğretmesi gereken şeyler var. Mevcut yapı stokunda riskli ve çürük yapıların yenilenmesi sürecinde geçmiş hatalardan ders almak önem taşıyor. Kaliteli ürün ve kaliteli uygulama, sağlıklı bir su yalıtım uygulamasında başarının anahtarı. Standart dışı üretim, tüm sektörlerde olduğu gibi bizim sektörümüzde de temel sorun... Su yalıtımından en etkili verimi alabilmek için binanın özellikleri ve ihtiyaçlarına en uygun malzemeler seçilmeli ve su yalıtımı yaptırırken kullanılan ürünlerin CE belgeli olmasına özen gösterilmelidir. Avrupa'da çok uzun yıllardır kullanılan bitümlü örtüler, tüm dünyada dayanıklılığını kanıtlamıştır. Bazı detaylarda alternatifi olmayan, dayanıklılığı sayesinde ömrü boyunca binayı suyun zararlı etkilerinden koruyan üstün nitelikli ürünlerdir. Fakat uygulama ehil ustalar tarafından yapılmadığı sürece, en kaliteli malzemeyle bile hata tehlikesi var. Bu nedenle projelendirme ve denetleme mekanizmasındaki tüm paydaşlarımızın konuya hâkim olması gerekiyor. Sektördeki tüm paydaşlar; mimar, müteahhit, müşavir, usta düzeyinde herkesin ve son kullanıcıların dahi bilinçli olması gerekir ki, bütüncül bir kaliteden bahsedebilelim.

Su yalıtımında doğru detayda doğru çözüm, doğru ve nitelikli malzeme, bu malzemenin eğitimli ve tecrübeli kişiler tarafından doğru uygulanması gerekirken pazarda standart dışı kalitesiz ürünlerin de almış olduğu bir pay var. Buna karşılık önleyici faaliyetler kapsamında BİTÜDER olarak nasıl adımlar atıyorsunuz?

Sektör dernekleri olarak, inşaat sektöründe paydaşlarımızın bilgilendirilmesine ve yönetmeliğin doğru şekilde anlaşılmasına büyük önem veriyoruz. Yaklaşık 4 yıldır süren çalışmalarda, BİTÜDER olarak haksız rekabetin önlenmesi adına çalışmalar yapıyoruz. Şantiye kontrol mekanizmaları ve derneğimizin teknik alt yapısını kullanarak yapı karar vericilerine eğitici seminerler düzenliyoruz. Meslektaşlarımızı, kamu ve özel sektör temsilcilerini bir araya getirdiğimiz bilgi paylaşım toplantıları yaparak yönetmeliğin doğru şekilde uygulanması için çalışmalar hayata geçiriyoruz. Şantiyeye gelen ürünlerin kalite denetimi noktasında o ürünün standartlara uygun olup olmadığının akredite laboratuvar ortamında test edilmesi gibi bazı gönüllü çalışmalar yapıyoruz.

Maalesef standart dışı ürünlerin kullanımı çok ciddi bir haksız rekabet ortamı yarattığı gibi, su yalıtımı gibi kritik detaylarda bina güvenliğini etkileyecek negatif sonuçlar doğurabiliyor. Olumsuzlukları önlemek için sektör sanayisinde problemlerin azaltılması, tüketicinin korunması ve nitelikli yapıların artması adına, tüm sektör paydaşlarının bilinçli ve seçici olması gerektiğine vurgu yapmak isterim.

"Sağlıklı pazar büyümesi ancak ve ancak kalite standartlarına uygun kalarak mümkün. Bu doğrultuda şantiyelerde kullanılan ürünlerin CE prosedürüne uygunluğu ve etiket beyan değerlerini sağlayıp sağlamadığı ile ilgili test çalışmalarımız da bulunuyor."

Uygulama noktasında ustaların eğitiminin, üniversite - sanayi iş birliğinin, ilgili kamu, yerel yönetim ve STK'larla kurulacak temasların önemi büyük. Bu noktada BİTÜDER tarafındaki güncel atılımlar nelerdir?

BİTÜDER olarak üniversitelerin ilgili bölümleri, kamu kurumları ve belediyelerle yaptığımız iş birliği çalışmalarıyla standartların, yönetmeliklerin doğru anlaşılması ve uygulanması konusunda bilgi paylaşımı yapıyoruz. Şantiyelerde kullanılan ürünlerin CE prosedürüne uygunluğu ve etiket beyan değerlerini sağlayıp sağlamadığı ile ilgili test çalışmalarımız var. Bu kapsamda sahada kullanılan bitümlü örtüler, test amacı ile derneğimize gönderiliyor. Akredite bir laboratuvarda kalite testlerini kurum olarak yapıyoruz. Bu çalışma ile aktif bir sektör derneği olan BİTÜDER'in kalite konusunda ne kadar duyarlı olduğunu ve sağlıklı pazar büyümesinin ancak ve ancak kalite standartlarına uygun kalarak mümkün olacağını anlatmaya çalışıyoruz.

Söz konusu su yalıtımıysa, birçok farklı malzeme ve uygulama tekniği söz konusu. Bu malzemelerle kıyaslandığında bitümlü örtülerin su yalıtımı sektörü içindeki konumu ve üstünlükleri nelerdir?

İç pazarda ve dış pazarda kullanılan sayısız su yalıtım malzemesi ve uygulaması var. Fakat ağırlıklı olarak betonarme karkas yapı sisteminin hâkim olduğu ülkemizde, betonarme yapı sistemine uygun ve en uyumlu malzemelerin bitümlü örtüler olduğunu söyleyebiliriz. Bitümlü örtüler Avrupa pazarında, hatta dünya pazarında olduğu gibi ülkemizde de en yaygın kullanılan su yalıtım malzemesidir.

Unutmayalım ki mühendislik hesapları ile her türlü zemin durumuna, yeraltı ve yerüstü su kaynaklarının seviyesine göre hesaplamalar yaparak yönetmelikte belirtilen şartlarda her türlü bina, sağlıklı, güvenli ve uzun ömürlü olacak şekilde inşa edilebilir. Sağlıklı su yalıtımı uygulamaları ile donatılmış bir binanın taşıyıcı sistemi de bina ömrü boyunca korunuyor.

Standart dışı ürünlerin kullanımını engelleyerek, CE gibi uluslararası kalite kriterlerine uygun malzemelerle ve doğru işçiliklerle, bilinçli uygulamalarla binalarımızı suyun zararlı etkilerine ve korozyona karşı koruma altına almış olacağız.

BİTÜDER, üreticilerin pazara sundukları ürünleri, Türkiye'nin en geniş kapsamlı ve bağımsız akredite yalıtım laboratuvarında test ediyor. Bu testler hangi kriterler doğrultusunda yapılıyor? Buradaki test süreçlerinden biraz bahseder misiniz?

BİTÜDER olarak kendi dernek üyemiz olan firmaların sahada kullanılan ürünlerini belirli aralıklarla akredite laboratuvarlarda test ettirerek, belirli bir kalite ölçütünün içinde kalmaya özen gösteriyoruz. Aynı zamanda tüm yapı profesyonellerinin, kurumların ve karar vericilerin talepleri doğrultusunda aynı testleri tüm markalar için de yapabiliyoruz. Burada amaç Türkiye'de hâlihazırdaki mevzuat olan Yapı Malzemeleri Yönetmeliği'ne uyumlu malzeme kriteridir. CE prosedürü hem ulusal hem uluslararası standartlar açısından kabul kriterleri olarak son derece önemsediğimiz, derneğimizin tüzüğünde de yer alan önemli bir kalite çizgisidir. Yukarıda bahsettiğim akredite laboratuvar testlerini bu kapsamda, CE kriterlerine uyum ve etiket beyan değerlerinin kontrolü ve teyit edilmesi kapsamında yapıyoruz.

"Küresel boyutta ihracat potansiyelimiz artıyor. Ama kamu otoritesi tarafından ihracat potansiyelimizi artırıcı teşviklere daima ihtiyacımız olduğunu unutmamak gerekir"

Bitümlü su yalıtımı sektörünün ihracatı, büyüme oranı ve gelecek hedefleri ile ilgili neler söylersiniz?

Küresel boyutta ihracat potansiyelimiz arttı, çünkü küresel pazarda hakimiyeti olan bazı ülkelerin pandemi sürecinde yavaşlayan üretim süreci, bizim gibi hazır kapasitesi ve yetkinliği olan ülkelerin önünü açtı. Daha önce var olmadığımız bazı ülkelere de ihracatımız arttı. Dolayısı ile tüm üreticilerimizin ihracat potansiyelinde gözle görülür artış var. Tabii bu durumda Türkiye'nin küresel rekabette kaliteli ürünleri ile anılan bir ülke olmasını arzu ediyoruz. Bu noktada BİTÜDER üyesi sanayicilerimizin bu alanda "Kalite" olgusu üzerinde hassasiyetle durduğunu vurgulamak isterim. Yine kamu otoritesi tarafından ihracat potansiyelimizi artırıcı teşviklere daima ihtiyacımız olduğunu unutmamak gerekir.